ماهی درمانی یکی از شیوههای طبیعی درمان بیماریهای پوستی است که اولین بار در کشور ترکیه توسط درمانگران طب سنتی این کشور برای درمان بعضی بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس مورد استفاده قرار گرفت.
در این شیوهی درمانی، ماهیهای درمانگر مخصوصی به بیمار کمک میکنند تا در مدت مشخصی (بهطور معمول ۳۰ روز) بر بیماری خود غلبه کند یا شدت بیماری را کنترل کرده و آن را مهار کند.
شیوهی درمانی ماهی درمانی اگر چه هنوز آن طور که باید در جهان شناخته شده نیست اما در بسیاری از کشورهای آسیایی مانند:
ژاپن
چین
تایلند
ترکیه
حتی بعضی کشورهای اروپایی
مورد استفاده قرار میگیرد و کلینیکهای ویژهای برای ماهیهای درمانگر تاسیس شده که مردم با مراجعه به این کلینیکها میتوانند از ماهیهای درمانگر برای بهبود و تسکین دردها و بیماریشان کمک بگیرند.
در ایران نیز این شیوهی درمانی حدود سه سال است که استفاده میشود.
فیش اسپا یا ماهی درمانی
فیش اسپا به روشی اطلاق میشود که در آن فرد دست و پای خود را در درون یونیتهای مخصوص قرار داده و ماهیهای بدون دندان با مکش، سلولهای مرده و شاخی شدهی پوست را جدا کرده و از آنها تغذیه میکنند.
در روش ماهی درمانی، ماهی خورده نمیشود بلکه افراد قسمتی از بدن خود که نیاز به درمان دارد را در آب حاوی این ماهیها قرار میدهند و ماهیها با جمع شدن در اطراف آن عضو (که معمولا پای فرد بیمار است)، تاثیر خود را روی پوست میگذارند.
بیمار پس از ورود به مرکز درمانی، معاینه و بررسی توسط پزشکان و متخصصان برای استفاده از حوضچهها آماده میشود. بسته به تشخیص متخصص و نوع نیاز مراجعهکننده، از حوضچههای کوچک یا بزرگ برای درمان بیماری استفاده میشود.
بهعنوان مثال اگر فرد تنها برای از بین بردن خشونت پوست پا به این مرکز مراجعه کرده است، میتواند از حوضچههای کوچک استفاده کند. به این ترتیب که لبهی حوضچه مینشیند و ماهیهای کوچک گرد پای او حلقه میزنند و از سلولها و بافتهای مردهی پوست تغذیه میکنند.
اما در شیوهی دیگر، بیمار بهطور کامل درون حوضچههای بزرگ قرار میگیرد و تمام بافتهای سلولی مردهاش توسط ماهیهای درمانگر خورده میشود. در این روش، بیمار قبل از استفاده از حوضچههای ماهی باید بدن خود را شستوشو دهد و با کمک مواد ضدغفونیکنندهای که در اختیارش قرار میگیرد بهطور کامل خود را بشوید.
ماهی گاراروفا که وظیفهی اصلی درمان را برعهده دارد، در منطقهی “Kangal” ترکیه و در چشمههای آب گرم آن زندگی میکند.
این منطقه سالهاست که به عنوان قطب گردشگری دنیا برای بیماریهای مزمن پوستی مانند اگزما و پسوریازیس درآمده است.
دمای آب بین ۳۸ تا ۴۲ درجهی سانتیگراد است و توریستها و بیماران برای مدت دو هفته هر روز برای یک تا دو ساعت وارد حوضچهها میشوند تا ماهیها تمام پوستههای روی زخمهایشان را بخورند و پاک کنند.
بعد از دو هفته بیماریهای پوستی یا کاملا خوب میشود یا ۷۰-۸۰ درصد فروکش میکند.
گام اول ماهی درمانی ، رعایت بهداشت
این ماهیها آنزیمی به نام «دیترانول» از خود آزاد میکنند که در رفع بیماریهای پوستی و نرم و لطیف شدن پوست، تاثیر بسزایی دارد.
ضربات ممتدی که این ماهیها به سطح پوست وارد میکنند، باعث بهبود گردش خون و احساس ریلکسیشن در پا میشوند.
این روش در بسیاری از کشورها به نام دکتر ماهی (Dr.Fish) شناخته میشوند. لازمهی استفاده از این روش در مراکز عمومی رعایت نکات بهداشتی است. در این مرکز برای فیش اسپای دست و پا هر کدام از یونیتهای جداگانهای استفاده میشود. آب این مخازن به صورت مداوم در حال تصفیه است و قبل و بعد از استفاده از این روش، دست و پا ضد عفونی میشوند تا از انتقال هرگونه میکروب و باکتری به ماهی، آب و افراد دیگر جلوگیری شود. در این روش به دلیل ارتباط برقرار کردن با دنیای ماهیها، استرس و اضطراب بیمار به آرامش تبدیل میشود.
یک حس خوب با ماهی درمانی
بیشتر مردم تصور میکنند که این شیوه، یک شیوهی دردناک است، در حالیکه ماهی گاراروفا بعد از نزدیک شدن به بیمار به آرامی به نوازش پوست میپردازد و در این حالت، اولین احساسی که سراغ اغلب افرادی آمده که این شیوه را تجربهکردهاند، احساس قلقلک بوده است.
آنها این موقعیت را اینگونه توصیف میکنند:
وقتی ماهیها مشغول خوردن پوست و بافت مردهی بدن میشوند در ۱۰ دقیقهی اول احساس قلقلک به آدم دست میدهد و نشاطی بیپایان سر تا پای فرد را فرا میگیرد و بعد از مدتی با تمرکز ماهیها برای خوردن غذا، این حس قلقلک به شکل دیگری تبدیل میشود و فرد احساس میکند که روی سطحی قرار گرفته که مانند گوشی تلفن همراه که روی ویبره باشد، حس ویبره به او دست میدهد که این حس نیز در نوع خودش جذاب و هیجانانگیز است.
اگر چه ممکن است پذیرش ماهیهای بزرگ گاراروفا که اطراف بدن انسان حلقه میزنند کمی مشکل باشد و بیمار در روزهای اول احساس آرامش نکند ولی به مرور به حضور ماهیها عادت میکند. افراد میتوانند برای شروع درمان با ماهیهای گاراروفای کوچک آغاز کنند. ضمن آنکه در این شیوهی درمانی، ماهیها اصلا علاقهای به بافتهای سالم بدن ندارند و تنها سراغ سلولهای مرده میروند.
با جدا کردن این سلولها از سطح پوست بدن، بیمار تنها سوزشی اندک و بسیار خفیف در بعضی نقاط ممکن است احساس کند. در این یونیتها از یک فیلتر قوی برای جدا کردن و از بین بردن غذا، فضولات ماهیها و تصفیهی آب استفاده میشود
بنابراین چنانچه کنترل کاملی در این زمینه توسط مرکز فیش اسپا صورت گیرد مشکلی برای فرد استفاده کننده پیش نخواهد آمد.
فیش اسپا درمانی
برای بیماریهای پوستی
مهمترین ویژگی این ماهیها در :
پاکسازی پوست
جمعآوری سلولهای مرده
از بین بردن بافتهای مرده و فرسودهی پوست است. این ماهیها بیشترین تاثیر را در :
بهبود سلامت پوست ، درمان بعضی اختلال های پوستی مثل درمان بعضی از خشکیها، خشونتهای پوستی و آسیبهای پوستی دارند؛
اما در درمان بیماریهای مفصلی، سرطان، میگرن و… تاثیر محسوسی ندارد.
مدت درمان ماهی درمانی
درمانگران توصیه میکنند که اثرگذاری این ماهیها در شرایطی اتفاق میافتد که فرد در هفته، ۳ جلسه ۲۰ دقیقهای از این ماهیها برای درمان استفاده کند.
این ماهیها که از پوستهای مرده تغذیه میکنند در مدت زمانی کمتر از ۳ ماه میتوانند به پاکسازی پوست و از بین بردن خشونتهای پوستی به ویژه در ناحیهی آرنج و پاشنهی پا به افراد کمک کنند.
منبع: مجله وزین نیک و نو